- Słuchanie, które jest przyjęciem i osobistym spotkaniem
- Od redakcji
- Jana Pawła II i ludzi młodych łączyła szczególna więź
- Dobra szkoła? Katolicka!
- Niebezpieczeństwa internetu
- BANGLADESZ: Odważ się być dobrym
- BURUNDI PROJEKT CENTRUM EDUKACYJNO-KATECHETYCZNEGO
- Czas Jezusa Chrystusa i czas głoszenia Dobrej Nowiny
- RODZAJE I POSZUKIWANIE autorytetu
- Skuteczni rodzice
- Kultura konsumpcji – dlaczego aż tak medialna?
- B: jak Biblia
- Zaniedbanie w rodzinie
- O mistrzostwie pedagogicznym słów kilka...
- Wobec zagrożeń kulturowych
- Dwa skrzydła do nieba To prawie niemożliwe iść do Jezusa bez Maryi
- Msze św. W INTENCJI BEATYFIKACJI abpa Antoniego Baraniaka
- Czytajmy Sienkiewicza
- Wierność Duchowi Świętemu czy duchowi świata
RODZAJE I POSZUKIWANIE autorytetu
prof. Teresa Olearczyk
strona: 18
Aby wychowywać nie wystarczy mieć rację, trzeba umieć kochać. Dbałość o godność i powagę zawodu nauczyciela.
W literaturze spotykamy się z pewną kategoryzacją autorytetu.
AUTORYTET FORMALNY – wynikający z powierzonego stanowiska lub pozycji społecznej, ranga i prestiż są źródłem uznania, np. posłowie z racji mandatu mają autorytet, są zapraszani na uroczystości dla podniesienia rangi spotkania. Ale to, czy będzie to autorytet prawdziwy, trwały, autentyczny, będzie zależało od tego, kim są te osoby, co sobą prezentują, jakie postawy. Autorytet formalny – wynika z powierzenia komuś ważnej funkcji, np. wychowawcy klasy, dyrektora, wizytatora.
AUTORYTET REALNY – należny człowiekowi, który żyje zgodnie z zasadami wyznawanymi, wykazuje zgodność głoszonych wartości z realizowanymi w swoim życiu.
AUTORYTET NAUKOWY – uznawany w danej dziedzinie, specjalności jako wyraz wiedzy, umiejętności, kunsztu naukowego, ale też uczciwości, godnego postępowania na niwie nauki.
AUTORYTET PEDAGOGICZNY – wynikający z umiejętności wychowawczych, ma ścisły związek z autorytetem moralnym. Charakteryzuje się etycznym działaniem w relacjach interpersonalnych. Aby wychowywać nie wystarczy mieć rację, trzeba umieć kochać. Dbałość o godność i powagę zawodu nauczyciela.
AUTORYTET PRAWDZIWY – wynikający z cech osobowości, postaw, zachowań, wiedzy, mądrości.
AUTORYTET POZORNY – fałszywy, oparty na strachu lub fałszywych przesłankach.
Prezentowana w mediach przebojowość, umiejętność zdobywania „łupów” powoduje, że uznaniem cieszą się pozorne „autorytety”, które niosą w sobie doraźną korzyść. Ma to związek z komercjalizacją życia, przemianami transformacyjnymi, w wyniku których dokonała się inwersja wartości. Dotychczasowa hierarchia wartości została zachwiana, by nie powiedzieć, że legła w gruzach. W tej sytuacji jest pytanie, czy potrzebny jest autorytet w ogóle? Co oznacza dzisiaj autorytet nauczyciela, jakie czynniki warunkują go, a jakie wpływają na jego degradację.
– Autorytet merytoryczny – jest wynikiem wysokiej społecznej oceny wiedzy lub umiejętności dotyczących konkretnej dziedziny. Wiedza nie jest kryterium najważniejszym, dezaktualizuje się szybko, ale też nie jest warunkiem postępowania etycznego, moralnego, o czym świadczy nie tylko przykład dr. Mengele, ale i dzisiejsze afery wstrząsające światem i Polską.
Badania przeprowadzone wśród młodzieży klas maturalnych w liceach krakowskich (348 osób) i wśród studentów Akademii Pedagogicznej (287 osób) wskazują, że 76 proc. badanych deklaruje potrzebę posiadania autorytetu, 13 proc. nie ma zdania na ten temat, a tylko 11 proc. uważa, że nie jest on potrzebny. Natomiast na pytanie, kto dla nich jest autorytetem, uzyskano następujące odpowiedzi:
| A | licealiści odpowiedzieli: matka 58 proc., ojciec 30 proc., nauczyciel 8 proc., katecheta 4 proc.,
| B | studenci odpowiednio: matka 54 proc., ojciec 29 proc., nauczyciel 11 proc., katecheta 2 proc. i bardzo trudno jest w dzisiejszych czasach znaleźć autorytet 18 proc., nie szukam autorytetu 23 proc.
Zapytani o motywy poszukiwania autorytetu odpowiadali:
potrzeba wzoru dla ucznia, punktu odniesienia,
potrzeba kogoś, kto jest prawdziwy, autentyczny,
trudno jest żyć i pracować nad sobą, jak wokół marazm i nicość,
potrzebujemy autorytetu, kumpli mamy dość,
nie da się żyć bez wartości, jeżeli ich nie ma w domu, niech będą choć w szkole,
bardzo chcę się komuś zwierzyć.
Z badań dotyczących autorytetu nauczyciela wynika, że uczniowie darzą autorytetem nauczyciela, który dobrze wyjaśnia temat (57 proc.), ciekawie prowadzi lekcje (56 proc.), uczy wychowanka mieć własne zdanie (48,6 proc.), odważnie wyraża swoje myśli, nie sprzeniewierza się ideałom (61 proc.). Według badanych na utratę autorytetu nauczyciela wpływa: niezgodność poglądów głoszonych z zachowaniem, obojętność na problemy ucznia, kłamstwo, niesprawiedliwość, spoufalanie się z uczniami (kumpelstwo).
Jeżeli przyjąć, że przez wiele lat tą samą ścieżką życia kroczą nauczyciel i uczeń, to nie może być tak, że na tej samej drodze dla każdego jej użytkownika są inne drogowskazy. Zakaz skrętu w lewo obowiązuje każdego użytkownika dróg, inaczej będzie kolizja. Jeżeli występuje rozbieżność między werbalizacją wartości a ich stosowaniem wychowanie nie będzie skuteczne.
Celem wychowania jest kultura rozumiana jako proces duchowy, który jest nieustannym realizowaniem najwyższych wartości. Nieodzowna jest umiejętność „czytania” dóbr kultury, ale tę umiejętność osiąga się przez długie lata. W procesie edukacji i wychowania tworzy się ludzka tożsamość jako obszar poznawczego, emocjonalnego budowania „ja”. Identyfikacja z określonymi wartościami i celami strukturalizuje życie, jednostka każdorazowo ustala, co ważniejsze, a co nieistotne, co cenne, a co wartościowe, związana jest z postawami etycznymi warunkującymi wybory człowieka.
