- Przesłanie na rozpoczęcie obchodów Dwusetlecia urodzin księdza Bosko
- Od redakcji
- Dobre maniery, sztuka dobrego życia
- Boliwia zagrożonej młodzieży
- Zambia Płaczę ze wzruszenia
- Ukraina Pomoc dla uciekinierów
- Egipt Podwyższenie muru misji w Aleksandrii
- Mariusz Wlazły: Nosić Boga w sercu
- Neutralność światopoglądowa nie oznacza świeckości państwa
- Inka: Z duchowej szkoły księdza Bosko
- Młodzież musi wiedzieć, że jest kochana
- Sumienie to Boży przyjaciel
- Mając poczucie własnej grzeszności, łatwiej jest wybaczać innym
- Wychowanie przez wydarzenia
- Cierpliwość i konsekwencja
- Lekcja 10 Temat: Zdrowy dystans do świata wirtualnego.
- Dobre maniery
- Chrześcijanie nadają ton
- Bioenergoterapia jest dziedziną spirytyzmu
- Odrobina konsekwencji
- Musimy porozmawiać...
- Opowiadanie Pocieszenie
Wychowanie przez wydarzenia
Ks. dr Stanisław Jankowski
strona: 22
Chociaż prorocy też mówili o przyszłości, najpierw uczyli czytać i rozumieć historię – co było kiedyś, dzieje się teraz i nastąpi jutro.
Powiedzenie „Historia nauczycielką życia” traktujemy z przymrużeniem oka, bo „jeszcze niczego nie nauczyła”. Coś jest na rzeczy. Do przeszłości odnosimy się jako do przedmiotu ciekawości, zbyt leniwi, aby wyciągnąć konstruktywne wnioski. Inaczej jest z historią w Piśmie Świętym.
Rozumieć historię
Grecki badacz przeszłości, Herodot (V w. przed Chr.) – ojciec słowa historia = badania – interesował się dziejami narodów starożytnych, głównie, jakie i dlaczego prowadzili wojny i co z nich wynikało. Opisał to w swoich Dziejach.
Co dzieje się z tekstem/książką/filmem, kiedy już z nimi się zapoznamy? Zwykle odkładamy na półkę i rozglądamy się za czymś nowym. Biblia jest inna. Owszem, rozbudza ciekawość, ale po to, aby nawiązać dialog, dawać do myślenia, niepokoić. Historie biblijne – jak na to wskazuje dobór materiału, struktura narracji, rozkład akcentów – chcą przekazać prawdę religijną, że Bóg Izraela, Stwórca nieba i ziemi, jest także Sędzią i Reżyserem dziejów. Historia nie jest skutkiem przypadku ani przeznaczenia, jak chcą poganie, lecz działania, także Boga – celowego, dyskretnie, bez rozgłosu. Przyjęło się je nazywać historią zbawienia.
Historia zbawienia
Historia zbawienia ma z wychowaniem wiele wspólnego, chociaż trudno sobie z tego zdać sprawę na skutek różnicy pomiędzy greckim i biblijnym rozumieniem historii. Dla Greków historia to badanie przeszłości dla ciekawości i zdobycia wiedzy, zaś według autorów biblijnych uczestniczy ona w objawianiu się Boga. Hagiografów zdarzenia interesowały o ile odsłaniały Boga, uczyły wiary i mądrości.
Obok świata widzialnego, o Sprawcy wszystkiego świadczy więc też historia. Oba te świadectwa dopełnia Jego słowo, które głosi, że człowiek nie jest Bogu obojętny: „Pan niósł cię, jak niesie ojciec swego syna, całą drogę, którą szliście” (Pwt 1, 31) i jeszcze: „Jak orzeł, co gniazdo swoje ochrania, nad pisklętami swoimi krąży, rozwija swe skrzydła i bierze je, na sobie samym je nosi – tak Pan sam go prowadził” (Pwt 32, 11-12). Nowy Testament idzie dalej – mówi o Bożym usynowieniu (Rz 8, 16; 1 J 3, 1. 2).
Historia to łańcuch wydarzeń powiązanych z sobą porządkiem przyczynowo-skutkowym, nie zawsze widocznym i czytelnym, jednak zawsze pod kontrolą Boga. Drugim jej rysem jest teza, że fakty o czymś mówią, do czegoś skłaniają, oczekują określonych decyzji. Będzie wyrazem mądrości i umiejętności ich czytanie, rozumienie, interpretacja. Również jako pamięć wydarzeń historia ma w Biblii istotną rolę do spełnienia. Relacjonując, co się w przeszłości działo, przez wydarzenia objawia zamysły Boga, Jego moc, mądrość i miłość. Opisywane dzieje mają prowadzić do poznania, ale i formułować etyczny kerygmat. Mówiąc o Bogu, odsłaniając Jego plany, dowodzi, że tylko On jest wiarygodny, sprawiedliwy, miłujący dobro i pokój, a Dekalog jest jedyną drogą do życia, sprawiedliwość jedyną opcją do wyboru. Biblia nie waha się polemizować w tym względzie z błędami pogan. Izrael swą wiedzę o Bogu i Jego dziełach zawdzięczał prorokom.
Prorocy – nauczyciele historii
Wydarzenia, które zaważyły na dziejach Izraela: wyjście z Egiptu, pobyt na pustyni, podbój Kanaanu, niewola i powrót, miały naprowadzić Żydów na wniosek: „Uznaj w sercu, że jak wychowuje człowiek swego syna, tak Pan, Bóg twój, wychowuje ciebie” (Pwt 8, 5). Dla Nowego Testamentu centrum historii jest Jezus. W nim Syn Boży stał się człowiekiem dla zbawienia ludzi. On też jest Nauczycielem, Wychowawcą, Prorokiem!
Izrael nie zrozumiałby swej historii, gdyby nie prorocy. Na Stary Testament składa się Pięcioksiąg, księgi historyczne (tradycja żydowska nazywa „prorokami wcześniejszymi”, Joz - 2 Krl), księgi prorockie („prorocy późniejsi”, Iz - Za) oraz Pisma (pozostałe księgi). W Nowym Stary nierzadko bywa nazywany proroctwem. Mateusz: co Jezus czynił i czego nauczał, było wypełnieniem dawnych zapowiedzi (Mt 1, 22; 26, 56; 27, 9), podobnie Jan (J 13, 18; 15, 25; 17, 21; 19, 28. 36) i Jk 2, 23. Dla chrześcijan Stary Testament i zawiera proroctwa i cały jest proroctwem!
Prorok to rzecznik Boga, który przekazuje otrzymane od Niego słowo. O ile prorocy pogańscy wygłaszali prognozy na „zamówienie”, prywatne i polityczne, prorok biblijny prorokował niezależnie od okoliczności dla dobra adresata. Chociaż prorocy też mówili o przyszłości, najpierw uczyli czytać i rozumieć historię – co było kiedyś, dzieje się teraz i nastąpi jutro.
Spośród możliwych cytatów oto lekcja myślenia i patrzenia okiem wiary w wydaniu Aggeusza: „A teraz tak mówi Pan Zastępów: Zastanówcie się dobrze nad swoim postępowaniem! Siejecie wiele, lecz plon macie lichy; przyjmujecie pokarm, lecz nie macie go do syta; pijecie, lecz nie gasicie pragnienia; okrywacie się, lecz się nie rozgrzewacie; ten, kto pracuje dla zarobku, pracuje dla dziurawego mieszka. Tak mówi Pan Zastępów: Zastanówcie się dobrze nad swoim postępowaniem. (...) Spodziewaliście się wiele, a urodziło się mało. Kiedy zaś znieśliście to do domu, Ja to rozproszyłem. Dlaczego tak się dzieje? – wyrocznia Pana Zastępów: Z powodu mego domu, który leży w gruzach, podczas gdy każdy z was pilnie się troszczy o swój własny dom. Dlatego niebiosa nad wami zatrzymały rosę, a ziemia nie dała urodzaju. Ja bowiem sprowadziłem suszę na ziemię i na góry, na pszenicę, na winne krzewy i na oliwki – na wszystko, cokolwiek może wydać gleba, na ludzi i na bydło, i na wszelką pracę rąk" (Ag 1, 5-7. 9-11). Prorocy pełnili wiele ważnych funkcji: kierowali sumieniami, przypominali przykazania, wzywali do nawrócenia, opornym grozili gniewem Bożym. Ich wielką zasługą jest i to, że pomagali czytać i rozumieć mowę znaków, sens wydarzeń i słów. Pismo Święte słusznie jest „proroctwem”, wychowującym do wiary. ¦
Uznaj w sercu, że jak wychowuje człowiek swego syna, tak Pan, Bóg twój, wychowuje ciebie.
Księga Powtórzonego Prawa
– Księga ta jest zapisem słów Mojżesza do ludu Bożego po długich latach wędrówki, gdy Izraelici mieli wkroczyć do Ziemi Obiecanej. Nazwa oznacza dosłownie: Drugie (Powtórzone) Prawo. Księga Pwt zawiera bowiem dalsze refleksje na temat tego, jak lud Boży powinien żyć.
