Don BOSCO - Magazyn Salezjański

PSYCHOLOG - Psychoterapia domowa

ks. Piotr Marchwicki SDB

strona: 6

Każdy człowiek posługuje się zbiorem tzw. przekonań, które przyjmuje
w toku wychowania m.in. od rodziców, najbliższej rodziny, kolegów, przyjaciół. Bywają jednak przekonania nielogiczne, nieracjonalne i nierealistyczne dotyczące samego siebie, innych ludzi i otaczającego świata. Mogą one powodować poważne zaburzenia. Dlatego bardzo istotne jest, aby rodzice i wychowawcy przyjrzeli się swoim przekonaniom, żeby nie przekazywać tych złych wychowankom.

Często nie zdajemy sobie sprawy, że przekonania są częścią naszej filozofii życiowej, ponieważ stanowią zarazem cząstkę tradycji rodziny, z której pochodzimy lub szerszej tradycji kulturowej. Oto kilka przykładów takich nieracjonalnych przekonań:

* Muszę być kochany przez wszystkich i wszyscy muszą aprobować każde moje działanie (zamiast skupić się na szacunku dla własnej osoby, zdobywaniu aprobaty dla niektórych swoich celów, na kochaniu, nieustannie zabiegamy, aby być kochanym).

* We wszystkim, co robię, muszę zawsze działać skutecznie i osiągać sukcesy lub: Muszę być zawsze kompetentny, inteligentny i osiągać wszelki możliwy szacunek (zamiast przekonania, że należy być nastawionym raczej na podejmowanie działań niż na bezbłędne ich wykonanie oraz że każdy człowiek jest w swej istocie niedoskonały i ma liczne ograniczenia).

* Jest dla mnie rzeczą tragiczną i katastrofalną niepowodzenie pewnych moich zamierzeń lub: Wszystko musi się tak układać, jak ja chcę (zamiast przekonania, że rzeczywiście dzieje się źle, ale można to zmienić w przyszłości, a jeśli to nie jest możliwe, to należy zaakceptować trudności jako część doświadczenia życiowego).

* Moje życie zdeterminowały moje przeszłe doświadczenia (zamiast przekonania, że z doświadczeń należy wyciągać wnioski, uczyć się, nie zaś przywiązywać się do nich i poddawać się ich wpływowi).

* Muszę wkładać dużo wysiłku, aby zmienić innych ludzi zgodnie z moim wyobrażeniem (zamiast przyznać, że ograniczenia i niedostatki innych ludzi są ich problemem, a poza tym nie jestem w stanie zmienić innych, mogę tylko starać się zmienić siebie).

* Nie jestem w stanie kontrolować własnych uczuć (zamiast przekonania, że człowiek ma ogromne możliwości sprawowania kontroli nad swoimi emocjami i może w tym kierunku robić skuteczne wysiłki).

Jeśli człowiek jest głęboko przejęty takimi i innymi nieracjonalnymi przekonaniami, to kiedy sprawy układają się inaczej – np. nie uzyskuje aprobaty, nie wykazuje się kompetencją – doświadcza negatywnych emocji (stany frustracji, przygnębienia, poczucia winy, obniżonego nastroju, stany lękowe, wrogości do siebie i innych), co z kolei może prowadzić do szkodliwych dla niego zachowań.

Nie jest rzeczą łatwą zidentyfikowanie własnych nieracjonalnych przekonań. Czasem mogą pomóc w tym inne osoby, ale można dokonać tego również samemu. Kolejnym krokiem jest skorygowanie tych przekonań, aby bardziej odpowiadały rzeczywistości.

Taka własna terapia jest ważna nie tylko dlatego, że w jej wyniku można czuć się lepiej samemu ze sobą i zamiast doświadczać negatywnych uczuć bardziej cieszyć się życiem i skuteczniej stawiać czoła różnego rodzaju problemom. Jest ważna również dlatego, że eliminując nielogiczne i nieracjonalne przekonania, zapobiegamy przejmowaniu ich przez dzieci.

Zainteresowanym polecam literaturę: A. Ellis „Terapia krótkoterminowa. Lepiej, głębiej, trwalej”. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Archiwum

PSYCHOLOG - Psychoterapia domowa