- Pod płaszczem Maryi
- Od redakcji
- Szkoła nadzieje i obawy
- PAPIEŻ FRANCISZEK W FATIMIE
- Peru Lokalni bohaterowie
- Wenezuela Ogrodzenie i dokończenie boiska
- Boliwia Masz dom – masz wszystko
- Cybberprzemoc
- BRAT ALBERT WĘDRUJE PO POLSCE, ŻEBY POMÓC BEZDOMNYM
- Dla ludzi bardzo hojny, a dla siebie zbyt surowy
- KOCHAJĄCY MĄŻ I ODPOWIEDZIALNY OJCIEC
- Różnica w patrzeniu na seksualność obojga małżonków. To norma
- Władza ojcowska w świetle nauczania świętego Pawła
- Samookaleczenia – sygnał ostrzegawczy?
- Katecheta niedoskonały
- Dokąd ich prowadzimy?
- Pokarm nieśmiertelności
- Nowożytny Zachód, odrzucając chrześcijaństwo, kompletnie się pogubił
- Po stronie szatana
Cybberprzemoc
Dr Dorota Bis
strona: 12
Ze względu na to, iż znaczna część młodych osób ukrywa fakt bycia krzywdzonym, dorośli muszą być szczególnie uwrażliwieni na rozpoznawanie symptomów cyberprzemocy wśród dzieci i młodzieży zarówno w środowisku rodzinnym, jak i szkolnym oraz podjąć monitoring aktywności dzieci i młodzieży w sieci.
Cyberprzemoc (agresja elektroniczna) jest formą przemocy przy użyciu mediów elektronicznych w szerokim ujęciu i oznacza powtarzające się umyślne działanie sprawców, takie jak prześladowanie, zastraszanie, nękanie i wyśmiewanie z wykorzystaniem internetu i narzędzi elektronicznych, naruszające prawa lub dobra osobiste osób, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne ofiar. Cyberprzemoc dotyczy procesu uczenia zachowań agresywnych opartego na mechanizmie warunkowania instrumentalnego, którego skuteczność zależy od:
skuteczności zachowania agresora, uzyskania efektu wcześniej zamierzonego; dostarczania wzorów zachowań;
nagrody, jakie w związku z zachowaniem agresora odbiera sam obserwujący;
możliwości identyfikacji z agresorem poprzez więzi, podobieństwo cech, doświadczeń, bycie wzorem osobowym;
prowokowania do agresji, tworzenia sytuacji opresyjnych i nagradzania agresywnych sposobów ich rozwiązywania;
traktowania agresji jako bodźca wyzwalającego;
nagradzania naśladowania zachowań agresywnych.
Cyberprzemoc rówieśnicza warunkowana jest celowością wyrządzenia krzywdy, powtarza się wielokrotnie i występuje brak równowagi sił. Cybermobberzy działają głównie poprzez pocztę elektroniczną, czaty, komunikatory, blogi, strony domowe, serwisy społecznościowe, grupy dyskusyjne, SMS i MMS.
Formy cyberprzemocy
Liczba osób dopuszczających się cyberprzemocy dynamicznie wzrasta i występuje wielokrotnie częściej, niż w przypadku bezpośredniej komunikacji „twarzą w twarz”. Działania takie wynikają przede wszystkim z anonimowości i bezkarności sprawców, masowej dostępności do sieci, ze sposobu postrzegania innych osób czy percepcji własnej osoby. Wśród najczęstszych form cyberprzemocy można wyróżnić:
Flaming – to agresywna wymiana opinii pomiędzy uczestnikami kanałów komunikacji internetowej, najczęściej publicznie, za pośrednictwem pokoi czatowych, grup dyskusyjnych.
Prześladowanie – to działanie polegające na regularnym zastraszaniu poprzez wielokrotne przesyłanie informacji z pogróżkami opisującymi zarówno różne metody skrzywdzenia ofiary, jak też wyrządzenia krzywdy osobom jej bliskim.
Kradzież tożsamości – to podszywanie się w cyberprzestrzeni pod inną osobę w celu jej ośmieszenia i przesyłanie w jej imieniu różnych informacji. Działanie może być dokonane poprzez włamania na konta pocztowe i konta komunikatorów, dane mogą być wykradzione lub uzyskane od osoby znającej użytkownika.
Upublicznianie tajemnic – to podstępne wyłudzanie, rozsyłanie i zamieszczanie w sieci ośmieszających prywatnych informacji, zdjęć, filmów lub tworzenie kompromitujących stron internetowych.
Cyberstalking – to elektroniczne „śledzenie” innej osoby i zasypywanie jej niechcianymi komunikatami. Przyczyn takich zachowań należy także upatrywać w braku bezpośredniego kontaktu, ponieważ łatwiej jest zachować się bezwzględnie, gdy nie identyfikuje się lub nie dostrzega drugiej osoby będącej obiektem działań, a dodatkowo motywem działań jest „żart”, „zwrócenie na siebie uwagi” czy też „sposób na nudę, samotność”. W tej sytuacji można mówić o efekcie i zachowaniu rozhamowania, które charakteryzuje wyraźny brak troski o skutki autoprezentacji oraz oceny innych użytkowników sieci.
Skutki cyberprzemocy
Z badań przeprowadzonych przez Jacka Pyżalskiego wynika, że pewne grupy dzieci i młodzieży są najbardziej podatne na wiktymizację elektroniczną. Wskazuje się wśród nich uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych (np. przewlekle chorzy, ze specyficznymi problemami w uczeniu się, szczególnie uzdolnieni), o specyficznym układzie cech osobowości utrudniają- cym przystosowanie się do grupy rówieśniczej (np. lękowi, mało odporni na krytykę, nadmiernie wrażliwi, wycofujący się, bierni, nieśmiali) oraz zaniedbanych pod względem opieki (pozostawieni bez pomocy i wsparcia rodziców, skutek nieprawidłowych postaw rodzicielskich, zaburzonych więzi rodzinnych, zaniedbań wychowawczych lub sytuacji szczególnych: rodzina w sytuacji kryzysowej, choroby, bezrobocia, rozwodu). Reakcje psychiczne wśród ofiar cyberprzemocy można identyfikować na trzech płaszczyznach:
emocjonalnej: obawa o przyszłość, uogólniony niepokój, szok, zaprzeczenie, brak poczucia bezpieczeństwa, żal, lęk, depresja, panika, wzrost napięcia emocjonalnego, impulsywność, wahania nastroju, nikła kontrola emocji, niezdolność do rozluźnienia.
poznawczej: kłopoty z koncentracją, niepewność, trudności w podejmowaniu decyzji, koszmary senne, natręctwa, długotrwały smutek, zachowania kompulsywne.
behawioralnej: niska samoocena, wycofanie i tendencja do izolacji społecznej, depresja, skrywany płacz; wybuchy gniewu, nasilone zmęczenie, zachowania antyspołeczne.
W wyniku długotrwałego doświadczania cyberprzemocy ze strony rówieśników może dojść u dziecka do ukształtowania się przekonania o własnej odpowiedzialności za zaistniałą sytuację i przyjęcie roli ofiary.
Działania pomocowe
Dużą trudnością w podejmowaniu działań pomocowych jest fakt, że znaczna część nastolatków nie zwierza się nikomu z doświadczanych form przemocy z wykorzystaniem najnowszych technologii komunikacyjnych, a skala zjawiska wzrasta. Pomoc powinna obejmować początkowo wsparcie psychiczne, następnie poradę dotyczącą tego, jak się zachować, aby zapewnić sobie poczucie bezpieczeństwa, a także nie doprowadzić do eskalacji prześladowania oraz monitorować działania. Ze względu na to, iż znaczna część młodych osób ukrywa fakt bycia krzywdzonym, dorośli muszą być szczególnie uwrażliwieni na rozpoznawanie symptomów cyberprzemocy wśród dzieci i młodzieży zarówno w środowisku rodzinnym, jak i szkolnym oraz podjąć monitoring aktywności dzieci i młodzieży w sieci. Jest to jedno z zadań szkoły, które znajduje odzwierciedlenie w podstawie programowej kształcenia ogólnego, która nakłada na szkoły obowiązek prowadzenia edukacji medialnej i profilaktyki zachowań ryzykownych w internecie. Pomocą dla nauczycieli i wychowawców może stać się coraz bogatsza oferta programów profilaktycznych i edukacyjnych z zakresu nowoczesnych technologii, która powinna być kierowana do dzieci i ich rodziców. Zadaniem dla rodziców i nauczycieli jest wspomaganie i towarzyszenie dziecku we właściwym korzystaniu z nowych technologii z pożytkiem własnym i w poszanowaniu drugiego człowieka. ▪
