Don BOSCO - Magazyn Salezjański

UWAGI PSYCHOLOGA - Nad stronnicami

Anna Domecka

strona: 6

Nieodzowną rolę w wychowaniu pełnią książki. Właściwie dobrane, mogą wspierać mądre i świadome oddziaływania wychowawcze.

R. Klimas uważa, że literatura może rozbudzić i rozwijać zainteresowania dziecka, kształcić jego wyobraźnię i umiejętność myślenia, wzbogacać jego społeczne doświadczenia, ułatwiać opanowanie podstawowych narzędzi międzyludzkiego kontaktu, jakim są język i pojęcia społeczne, normy i zasady współżycia.

Książka pomaga dziecku w poznawaniu rzeczywistości. Ma ona moc wpływania na wolę i uczucia, budzenie i krystalizowanie zainteresowań, kształtowanie postawy życiowej, ideałów, na postępowanie. Już w przedszkolu pełni ogromną rolę, wpływając na psychikę i osobowość dziecka. Dzieci, śledząc akcję czytanej opowieści, rozwijają umiejętność skupienia uwagi i pamięć. Często przeżycia, jakie im towarzyszą przy tej okazji, przenoszą potem na zabawę i twórczość plastyczną.

Praca z literaturą sprzyja rozwojowi umysłowemu, rozwija zasoby pojęciowe i słownik dziecka oraz ułatwia opanowanie gramatycznej struktury języka. Dziecko osłuchując się z tekstem, przyswaja sobie pewne zwroty i określenia, a zarazem tworzy samodzielnie opowiadania treściowo związane z poznaniem utworu.

Odpowiednio dobrana książka może pomagać w rozbudzaniu i kształtowaniu patriotycznych uczuć u małego dziecka, rozwijać uczucia miłości, przywiązania i szacunku do rodziców, domu rodzinnego, ukazywać zasady społecznego współżycia i atmosferę wzajemnej życzliwości, pomagać w realizacji zadań z dziedziny wychowania społecznego i moralnego, rozumieniu wartości koleżeństwa i uczciwości. Wartościowa literatura sprzyja także rozwojowi wyobraźni i zachęca dzieci do odtwarzania ich treści w różnych formach twórczości, pozwala przenieść się w cudowny świat marzeń, fantazji i wyobraźni, tak bardzo każdemu dziecku bliski i potrzebny, wzbogaca i utrwala wiadomości o otaczającym świecie, uczy myśleć i mówić.

Książka wpływa także na sferę emocjonalną dziecka. A dzieci mają potrzebę przeżyć, które poszerzają ich codzienne doświadczenia, ubarwiają je i wzbogacają, sprzyjają rozładowaniu napięć, mają więc terapeutyczne działanie.

Jest też literatura, która niestety tych celów nie realizuje. W czasach Harrego Potterra i Pokemonów trudno jest zachować beztroskę i nie interesować się tym, co czyta dziecko. Literatura, która uderza w psychikę dzieci, która zamiast prawdy o świecie, powoduje w dziecku lęk i kieruje jego uwagę w stronę przemocy, powinna obudzić naszą czujność. Dzieci na ogół mają zaufanie do przekazywanych im treści. Są mało krytyczne w ich ocenie szczególnie, gdy zostały one przedstawione w atrakcyjnej formie i przez osoby znaczące.
Czytanie o działaniach agresywnych przyzwyczaja dzieci do przemocy.

Tajemnica kierowania czytelnictwem dziecka polega na tym, aby umieć wyszukać książkę bliską jego upodobaniom, a jednocześnie wnosząca nowe wartości. Jak można zachęcić dziecko do czytania? I. Słońska twierdz, że niezmiernie ważny jest stosunek rodziców do książki. Jeżeli w domu jest atmosfera miłości do książki, jeżeli rodzice lubią czytać, jeżeli mają książki i dbają o nie, jeżeli w domu rozmawia się o książkach, to i dziecko najczęściej będzie miało zamiłowanie do czytania, a sąd rodziców odbije się na jego zamiłowaniach i kryteriach oceny.

Książka może być także doskonałym narzędziem komunikacji z dzieckiem, źródłem jego poznania. Wspólna rozmowa na temat treści przeczytanej książki może stanowić doskonałe narzędzie do ćwiczenia wzajemnego porozumiewania się, wyrażania myśli, uczuć oraz zaspakajania potrzeb dziecka. Dzięki analizie treści bajki można odnaleźć wraz z dzieckiem odpowiedź na nurtujące go pytania i rozwiązywać jego problemy. Ukazując literackie przykłady prawidłowych zachowań, dostarczając odpowiednich wzorców oraz uwrażliwiając na problemy innych, można wpływać ponadto na kształtowanie cech społecznych, rozwijanie umiejętności współpracy z innymi ludźmi (rówieśnikami, dorosłymi).

Archiwum

UWAGI PSYCHOLOGA - Nad stronnicami