- Rodzino Salezjańska, czego szukasz?
- Od redakcji
- Bierzmowanie: Pasowanie na rycerza
- UKRAINA: Pozwólcie nam pomagać
- Zambia Upadał i wstawał
- Madagaskar Przetrwać za wszelką cenę
- Boliwia Boliwijska mama
- Na dobrej spowiedzi budujemy u dziecka fundament przyszłego życia
- Wychowankowie na zawsze
- Fundator dzieła salezjańskiego w Polsce. Ks. Wiktor Grabelski SDB (1857-1902)
- Zanim barka zatonie...Czego naprawdę chcemy dla naszych dzieci?
- Jak Bóg stworzył mamę
- JAK WYCHOWYWAĆ CHŁOPCÓW CZĘŚĆ 2 Ochrona chłopców przed utratą wolności
- Kradziony chleb Głupoty
- Jak skutecznie się uczyć? Część 2
- Lekcja 14 Temat: Kary należy stosować roztropnie i z nadzieją.
- Ośli mostek
- Gdy dziecko idzie do spowiedzi
- Walka o stan rodzin w przyszłych pokoleniach
- Odkrywanie wartości życia
Kradziony chleb Głupoty
Ks. dr Stanisław Jankowski
strona: 22
Głupota, nie mając w sobie nic pozytywnego, a więc dobra i prawdy, nie byłaby w stanie przyciągnąć naszej uwagi. Dlatego posługuje się kłamstwem.
Słynny człowiek Renesansu, Erazm z Rotterdamu (1466-1536), jest autorem rozprawy „Pochwała głupoty” – satyry na niemądre postępowanie. Również Pismo Święte poświęca wiele uwagi głupocie, np. Księga Przysłów (Prz 9, 13-18), z którego pochodzi dzisiejszy tytuł. W serii naszych spotkań na tematy wychowawcze nie może zabraknąć wzmianki o głupocie jako przestrodze przeciw groźnej przyczynie nieszczęść i złamanego życia.
Czym jest głupota?
Czy tylko prostą antytezą mądrości? Też! Ale i czymś więcej! Powiedzenie „Ale byłem głupi!”, „Jakiś ty głupi!”, „Jak można być tak niemądrym”, odnosi się do zdania sobie sprawy z decyzji, kroków, działań, które przynoszą z sobą bolesne, a często nieodwracalne konsekwencje: utratę majątku, koniec kariery, więzienie, uzależnienia itd. Życie nie jest taśmą wideo. Nie można odkręcić przeszłości jak licznika w samochodzie. Droga prowadzi tylko w jutro. Człowiek i świat są skazani na przyszłość. Przeszłość można już tylko nieść w sobie i na sobie jako ciężar albo jak odznaczenia wojenne czy sportowe trofea.
Śledząc piśmiennictwo starożytne, okazuje się, że i kiedyś nad głupotą zastanawiano się poważnie, dostrzegano bowiem, że człowiek jest w stanie nie tylko postępować mądrze, uczciwie i odpowiedzialnie, ale i jak szaleniec, narażający swoje i innych życie na zagrożenie i szwank. W tekstach mądrościowych Głupota występuje jako personifikacja zachowań nierozumnych, nieodpowiedzialnych i szkodliwych. Dlatego piszemy z dużej litery, aby zaznaczyć jej szczególny status w tekście świętym. Według Pisma Świętego Głupota jest przeciwieństwem Mądrości, jak nowotwór w zdrowym ciele, jest odwrotnością dobra, które zawłaszcza, żeby szkodzić. Jej głównym narzędziem jest kłamstwo, sprzymierzeńcem niewiedza, atutem brak doświadczenia człowieka, zwłaszcza młodego.
Kłamstwo na służbie Głupoty
Literatura mądrościowa z naciskiem podkreśla, że Głupota, nie mając w sobie nic pozytywnego, a więc dobra i prawdy, nie byłaby w stanie przyciągnąć naszej uwagi. Dlatego posługuje się kłamstwem. Czym jest kłamstwo? Kradzieżą prawdy! Jej okaleczeniem, deformacją, manipulacją. Głupota, z natury nieuczciwa, wykorzystuje niewiedzę, brak doświadczenia, prostotę, naiwność, słabości charakteru, podatność na uzależnienia. Ilustrację filozofii, jaką kieruje się Głupota, zawiera Prz 9, 13-18. Pozorując życzliwość, małpuje działanie Mądrości. Oferuje chleb kradziony i wodę zabraną ukradkiem (symbole korzyści!), w przeciwieństwie do Mądrości, która wystawiła ucztę z własnych zasobów (Prz 9, 1-8). Kto wpadnie w jej sidła, znajdzie się na drodze do Szeolu.
Bronią Głupoty jest kłamstwo. Jakże czytelna jest ta scena na tle dzisiejszych realiów w świecie polityki, handlu, mediów, sięgających bez wahania po dezinformację i szukanie korzyści kosztem obywateli (afery), zwłaszcza młodzieży, a nawet dzieci. Głupota wie jeszcze i to, że może liczyć na siły nazywane przez św. Jana „pożądliwościami”: oczu, ciała i pychą żywota (zob. 1 List św. Jana (1 J 2, 16); por. Ewangelia wg św. Marka (Mk 7, 22), które z łatwością potrafią zawładnąć wolą człowieka. Czujne oko odpowiedzialnych za młodych ludzi będzie się starało rozeznać sytuację i działać w porę na dwa sposoby – uodparniając młodzież przez właściwą informację na temat zagrożeń, pouczenie o taktyce i metodach, którymi się posługują sprzymierzeńcy Głupoty, oraz tworzenie środowiska czystego od zabójczych jej wpływów. Wszak pamiętać trzeba, że Głupota – mówiąc językiem przenośni – jest córką ojca kłamstwa, to znaczy szatana.
Za Głupotą kryje się szatan
Nie bez znaczenia jest, że scena kuszenia przez Węża znajduje się w Biblii na samym początku historii ludzkiej. Wybrzmiewa jak ostrzeżenie przed kimś, kto po mistrzowsku posługuje się pozorami prawdy, aby odwrócić człowieka od Boga. Księga Rodzaju, rozdział 3 jest tekstem mądrościowym zamieszczonym tam dla celów wychowawczych. Pierwsi ludzie nie mieli doświadczenia nieprawdy, ich rozmówcą był dotąd tylko Stwórca, dla którego „tak” było „tak”, „nie” znaczyło „nie”. Nie było więc trudno ich podejść! Bo też nie zdawali sobie sprawy z intencji Węża. Obiektywnie zaś oceniając sytuację: Czy nie było przejawem skrajnej głupoty zamienić Raj, Ogród życia i szczęścia, to, co mieli, na wątpliwą obietnicę Węża? Adam i Ewa nie wiedzieli, kim był, skąd się wziął, jakie zamiary żywił. Posłuchali jego złudnych zapewnień, że będą jak Bóg, „znali dobro i zło”, jak On będą się cieszyli przywilejem wszechwiedzy i co więcej – sami będą decydować, co dobre, a co złe. Nie mogli nie odczuć skutków naiwności, wiary bez pokrycia. „Otworzyły się im oczy” i spostrzegli, że byli „nadzy”. Nagość oznacza odarcie ze złudzeń, to, jak znaleźć się przed lustrem w całej prawdzie – „teraz wiem, jak to jest”! Doświadczenie płynące ze złamania zakazu wprowadziło nową jakość świadomości, wiedzy, zasadnicze przebudowanie relacji. Adam się chowa, bo kieruje nim wstyd. Szatanowi udało się naruszyć spontaniczność więzi z Bogiem opartej na szczerości, nie udało mu się – na szczęście – jej całkowicie zerwać. Bóg na to nie pozwolił. Aby człowiek mógł do Niego zawsze wrócić. Tej możliwości na imię nadzieja!
Z opisu pierwszego kuszenia i grzechu płynie ważne przesłanie:
■ nie wolno wierzyć przygodnym ofertom i obietnicom korzyści, przywilejów, stanowisk itd.,
■ na wiarę zasługuje tylko ktoś, o kim wiadomo, że kieruje się szczerą intencją dobra bliźniego,
■ Rdz 3 jest pouczeniem i przestrogą, że bardzo łatwo ulec niewierności wobec Boga i zniewoleniu,
■ Bóg nie zostawia człowieka, nawet gdy zgrzeszy, na pastwę losu. To nie znaczy, że pozwala na zuchwałe łamanie Jego prawa, ustanowionego dla dobra człowieka i jako pomoc do życia mądrego i szczęśliwego.
Wychowawcy pierwsi muszą być tego świadomi i o tym przekonani! ■
Bronią Głupoty jest kłamstwo. Jakże czytelna jest ta scena na tle dzisiejszych realiów w świecie polityki, handlu, mediów, sięgających bez wahania po dezinformację i szukanie korzyści kosztem obywateli (afery), zwłaszcza młodzieży, a nawet dzieci.
Księgi mądrościowe
To przede wszystkim Księgi Hioba, Przysłów i Koheleta. Ten sam rodzaj pism pojawia się także gdzie indziej w Starym Testamencie, zwłaszcza w niektórych psalmach. Król Salomon cieszył się wielkim uznaniem ze względu na swoją mądrość i to z jego imieniem łączy się mądrość Księgi Przysłów i Koheleta, tak jak króla Dawida wiąże się z poezją psalmów. Księga Hioba jest wielkim poematem na temat sensu cierpienia; Księga Koheleta rozważa pozorny bezsens życia; Księga Przysłów to zbiór powiedzeń odnoszących się do zachowania w życiu codziennym. Księgi mądrościowe mają także wspólne przesłanie mówiące, że zgodnie z wolą Bożą ludzie znajdują mądrość, gdy szanują Boga i postępują zgodnie z Jego prawami.
