Jak pisałam w poprzednim tekście („Dlaczego porównywanie dzieci jest zawsze złe”), rodzice i nauczyciele na ogół nie mają złej woli dokonując porównań. Chcą zachęcić do działania, do zmiany w zachowaniu, wskazać przykład do naśladowania. Ale intencje nie przekładają się na efekty, a już z pewnością nie są w ten sposób odczytywane przez dzieci. Zatem zamiast skupiać się na tym, które dziecko jest „bardziej” a które „niedostatecznie”, po prostu skoncentrujmy się na meritum.

ZASADA: jedno dziecko, jedna sprawa naraz. Mów wprost do zainteresowanego. Bez: „jak zwykle”, „a inni to…”, „nigdy nie będziesz jak…”, „dlaczego inni…”, „tylko ty tak…” itp.

KIEDY MASZ OCHOTĘ PORÓWNAĆ „NA NIEKORZYŚĆ”:

Np. Jeszcze nie posprzątałeś swojego pokoju, a Jaś dawno ma to z głowy.

- OPISZ, CO WIDZISZ. Np. Widzę, że twój pokój jeszcze nie jest posprzątany.
-OPISZ, CO CZUJESZ. Np. Denerwuję się, że nie ma porządku, bo jest już późno i czas na ścielenie łóżek.
-OPISZ, CO NALEŻY ZROBIĆ. Np. Sprzątnij pokój. Klocki trzeba włożyć do pudełka, a książki ułożyć na półce.

Zamiast stawiać dziecko w niekorzystnym świetle, po prostu opisz problem. Przecież o tę sprawę tak naprawdę Ci chodzi. Np. zamiast: „Twój brat zawsze sprząta po sobie łazienkę. Dlaczego ty nie możesz tak robić?”, powiedz: „Wanna jest brudna. Nie mogłam szybko wziąć kąpieli. Złości mnie to”.

KIEDY MASZ OCHOTĘ PORÓWNAĆ „NA KORZYŚĆ”:

Np. Maciek powtarza klasę. Dobrze, że ty nie masz takich problemów.

-OPISZ, CO WIDZISZ. Np. Widzę, że dobrze radzisz sobie w szkole.

Zamiast wyróżniania jednego z dzieci na tle innych, po prostu opisz sprawę. Np. zamiast: „Po tobie łazienka zawsze lśni. Szkoda, że twoje rodzeństwo i tym zapomina”, powiedz: „Przyjemnie mi wejść do czystej łazienki. Nie muszę tracić czasu na mycie wanny przed kąpielą”.

Tak, pochwały i uwagi będą działać, mimo braku odniesień do osób trzecich. One będą działać właśnie z tego powodu. Dobre przykłady zachowajmy dla siebie, nikt nie lubi stać w cudzym cieniu. Równocześnie można być godnym uznania bez stawiania na „gorszym” tle innych osób.